Kanał, szumy i bariery… Komunikacja werbalna

Kiedy mówisz coś, oczekujesz zrozumienia swoich słów… Nie zawsze tak się dzieje. Czy czasami spotykasz się z błędną reakcją? Bo najczystsza forma komunikacji werbalnej zostaje zaburzona przez szumy i bariery. Nasz kanał nie działa prawidłowo 🙂 Komunikacja werbalna – prześledź jej podstawowe fakty.

 

Tekst ten to wstęp do szerszego tematu komunikacji werbalnej.

Zacznijmy od pojęcia komunikacji interpersonalnej, prześledzenia jej form poprzez schemat skutecznej komunikacji aż po bariery. Aby wiedzieć jak mówić i jak prawidłowo słuchać, należy poznać podstawy; bo barierą jest niewiedza.

 

KOMUNIKACJA SPOŁECZNA – MOSTY ZAMIAST MURÓW 

 

Żyjąc wśród ludzi ciągle porozumiewamy się z innymi. Słuchamy tego, co mówią do nas i sami do nich mówimy. Nadajemy i odbieramy komunikaty.

Komunikacja interpersonalna jest to jedna z form porozumiewania się ludzi. Jest to proces wymiany wiadomości między przynajmniej dwiema osobami.

Wyróżniamy dwie formy komunikacji: werbalną i niewerbalną.

Dlaczego komunikacja jest tak istotna?

• satysfakcjonujące komunikowanie się jest niezbędne dla naszego zdrowia fizycznego i psychicznego
• dzięki komunikowaniu ludzie uczą się lubić i szanować siebie, budują zaufanie, realizują wspólne cele
• najczęściej wymienianym źródłem konfliktów interpersonalnych jest niewłaściwa komunikacja
• ponieważ prawie 70% czasu w ciągu dnia przeznaczamy na porozumiewanie się

KOMUNIKACJA WERBALNA

Komunikacja ustna

Jest to najczęstszy sposób przekazywania informacji pomiędzy ludźmi, np. rozmowy indywidualne, grupowe, przemówienia. Zasadniczymi zaletami tego rodzaju komunikacji są: szybkość i łatwość w uzyskaniu sprzężenia zwrotnego (informacji zwrotnej), a wadą podatność na zniekształcenia.

Ważną rolę odgrywają tutaj takie czynniki:

• akcentowanie – często ważniejsze niż sama treść wiadomości
• płynność wypowiedzi
• parafrazowanie – ujmowanie w inne słowa zasłyszany komunikat, upewniając się czy dobrze został zrozumiany, czyli takie powtarzanie tego co usłyszeliśmy
• potwierdzenie – dopowiadamy pewne słowa, potwierdzając, że jesteśmy zainteresowani wypowiedzią i słuchamy uważnie

Komunikacja pisemna

Komunikat komunikacji pisemnej to wszelkie notatki, listy, faksy, maile i wszystkie inne sposoby przekazywania słów czy symboli w formie pisemnej. Nawet samoprzylepna kartka na lodówce ze słowem kocham – adresat zrozumie 😉 Komunikaty pisemne są sprawdzalne i mogą być przechowywane przez długi okres czasu.

---

 

Schemat przekazywania komunikatu, bo masz swój kanał 😉

Każdy z nas poprzez wypowiadane słowa tworzy kanał i aby wystąpił proces komunikowania się musi zaistnieć: nadawca, odbiorca, wspólny dla nadawcy i odbiorcy kod (język), kanał (czyli środek komunikacji) i komunikat. Brak któregokolwiek z elementów może spowodować zakłócenia w komunikacji językowej. Komunikat to przekaz, tekst kierowany przed nadawcę do odbiorcy.

 

 

Nadawca & odbiorca

Nadawca to osoba nadająca komunikat; to Ty, gdy opowiadasz mi jaki film oglądałaś wczoraj wieczorem. Odbiorcą nazywamy osobę, do której ten komunikat jest kierowany; czyli ja, która przyjmuję wiadomość. Kanał to środek przekazywania informacji: fale akustyczne lub świetlne.

Kodujesz i odkodowujesz

Kod czyli język, to co emitujesz, system znaków. Podstawowa sekwencja komunikatu:

• Myśl – na wstępie w umyśle nadawcy pojawia się określona myśl (idea)
• Kodowanie – aby owa myśl mogła zostać przekazana rozmówcy należy ja zakodować, tzn. nadać jej słowne brzmienie
• Odkodowanie – odbiorca aby zrozumieć usłyszaną wypowiedź dokonuje procesu odkodowania na własny język

 

Kiedy Twoje słowa zostaną zinterpretowane prawidłowo?

Komunikacja jest skuteczna, gdy odbiorca rozumie informację zgodnie z zamierzeniami nadawcy, czyli:

• intencja nadawcy jest jasna dla odbiorcy
• odbiorca uważnie słucha
• odbiorca nie osądza i nie ocenia wypowiedzi nadawcy

Szum

Szumem natomiast jest wszystko to, co zakłóca proces komunikacji, zarówno na poziomie nadawcy, odbiorcy jak i kanału; czyli załóżmy, że jest to głośna ulica, gdzie szum samochodów, może przekształcić Twój komunikat. Ale po stronie nadawcy i odbiorcy szum może mieć związek z postawami, uprzedzeniami, przekonaniami, poglądami, doświadczeniami, przeżywanymi aktualnie emocjami. Szumy stanowią również różnego typu zaburzenia mowy. W kanale komunikacyjnym – szumem może być hałas z otoczenia, np. wspomniany ruch uliczny, włączone radio lub telewizor lub płacz dziecka.

---

 

Bariery komunikacyjne

Różnice kulturowe

Czyli różnice pomiędzy narodami, przejawiające się (głównie) w języku, podejściu do czasu, człowieka i hierarchii władzy.

Moja perspektywa i samoocena

Ktoś, kto całą swoją świadomość skupia na własnej osobie, nie jest zdolny przyjąć innego, niż własny punkt widzenia; nie może być dobrym słuchaczem, a tym samym dobrym mówcą.

Utrudnienia emisji głosu

Trudno o efektywną komunikację, jeżeli nie rozumiemy rozmówcy, ponieważ ten mówi za szybko lub niewyraźnie artykułuje słowa.  

Stereotypy

Chętniej słuchamy osób o wysokim statusie społecznym lub podobnym do naszego. Jeżeli rozmówca posiada określone atrybuty wskazujące na to, wówczas często poświecimy mu więcej uwagi, okazujemy więcej uprzejmości i chętniej zgodzimy się z jego poglądami. 

Koncentracja na wybranych fragmentach wypowiedzi

Poważnym utrudnieniem komunikacji jest koncentrowanie się jedynie na określonych faktach, zamiast na całokształcie wypowiedzi. Jeżeli słuchacz całą swoją uwagę skupia na tym, by zrekonstruować przebieg zdarzenia, które jest przedmiotem opowieści, może nie dostrzec innych ważnych aspektów.

Samopoczucie

Chcemy czy nie, dyspozycja dnia często wpływa na nasz odbiór komunikatu. Stan psychologiczny zmienia sposób postrzegania zdarzeń.

Wyżej wymienione czynniki stanowią filtry, przez które przenika wypowiedź, zanim zostanie odczytana w umyśle słuchacza. Każdy z nich jest różny w poszczególnych osób i w różny sposób zniekształca przekaz zawarty w wypowiedzi.

 

 

ZASADY SKUTECZNEJ KOMUNIKACJI 

• Poznaj siebie, zrozum i prawidłowo wypowiedz to co masz na myśli. Przy czym szanuj siebie i swoje wartości.
• Poznaj drugiego człowieka. Nie ulegaj barierom, uprzedzeniom.
• Rozmawiaj z drugiem człowiekiem na tematy ważne dla niego, nie tylko dla ciebie.
• Słuchaj uważanie. Skoncentruj się na tym co do ciebie jest mówione.
• Naucz się dostrzegać oddziaływanie (klik) komunikacji niewerbalnej 
• Szanuj drugiego człowieka, za jego poglądy. Pamiętaj, że każdy z nas ma swoje prawa. Oczywiście nie musisz się z każdym zgadzać, masz prawo zachować swoje zdanie – szeroki temat (klik) asertywność.

W następnym artykule o tematyce komunikacji werbalnej, będę chciała skupić się na prawidłowych formach mówienia oraz słuchania. Aby się lepiej zrozumieć 🙂

Lektury warte polecenia:

• Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka. Kraków, Wydawnictwo Profesjonalne Szkoły Biznesu
• Brian Spitzberg, Kevin J Barge, P Shewryn Morreale, Komunikacja między ludźmi, Wydawnictwo Naukowe Pwn, 2015 – KLIK po książkę (mój top!)

• Carol Goman Kinsey, Komunikacja, pozawerbalna. Znaczenie mowy ciała…, Wyd. Studio Emka, 2012   – KLIK po książkę

• Beata Rzepka, Efektywna komunikacja w zespole, Wyd.Edgard, 2014  – KLIK po książkę

Stewart J., Mosty zamiast murów Podręcznik komunikacji interpersonalnej, 2008, PWN Warszawa – KLIK po książkę

• E-book “Komunikacja międzyludzka”, Katarzyna Płuska – KLIK po e-book

Na koniec mam prośbę, teraz Ty zarządzasz; skomunikuj się ze mną słowem pisanym 😉 Jeżeli spodobał Ci się tekst machnij do mnie łapką – zostaw komentarz lub odwiedź social media np. Facebook  Za każdy odzew dziękuję 🙂