Komunikacja interpersonalna – ćwiczenia + e-book „Mini Trening”

Skuteczna komunikacja to nie tylko umiejętność, ale fundament trwałych relacji. By być zrozumianym i słuchać innych, trzeba ćwiczyć i doskonalić swoje metody komunikacji. Chcesz wzmocnić swoje relacje i współdziałać z innymi w sposób bardziej efektywny? Zaproponuj swoim podopiecznym, znajomym lub współpracownikom wykonanie czterech ćwiczeń z tego artykułu. Poprzez praktykę, zobaczysz, jak prawdziwa komunikacja może przekształcić twoje relacje.

Jak komunikować się skutecznie, by być słuchanym i jednocześnie zachęcać innych do otwartej rozmowy? Sekret tkwi w umiejętności interpersonalnej, którą zawsze można doskonalić. Zanim jednak przejdziesz do praktyki, warto zrozumieć podstawy i zbudować mocne fundamenty. Chcesz zgłębić temat komunikacji? Zajrzyj do poniższych wpisów:

• Kanał, szumy i bariery… Komunikacja werbalna
• Jaki posiadasz styl komunikowania się? (+test)
• Czy potrafisz słuchać aktywnie? 5 technik (+test)
• Jak dogadać się z ludźmi? Sposoby komunikacji z „trikami”
• Komunikacja niewerbalna. Mimika, gesty, dystans, postawy…

Komunikacja interpersonalna – ćwiczenia

W tym artykule nie skupimy się na teorii – zakładam, że już zetknąłeś się z nią wcześniej. Skoncentrujemy się natomiast na praktycznych ćwiczeniach, które są chętnie stosowane podczas profesjonalnych treningów komunikacji interpersonalnej. Zachęcam, abyś spróbował wykorzystać je zarówno w domu, jak i w miejscu pracy; dla lepszego zrozumienia siebie, szkolenia zespołu czy jako preludium do bardziej zaawansowanych warsztatów; a jeśli masz na myśli spotkania towarzyskie, te ćwiczenia mogą stać się inspirującą formą edukacyjnej rozrywki.

Jeśli jesteś zainteresowany pełnym zestawem 15 ćwiczeń dotyczących komunikacji międzyludzkiej, zachęcam do zakupienia e-booka „Mini Trening komunikacji interpersonalnej” w formacie pdf. W tym artykule przedstawię jedynie cztery wybrane z poniższego zbioru.

👉 Jakie są główne cele treningu umiejętności komunikacyjnych?

Mini trening komunikacji interpersonalnej ma na celu nie tylko poprawę umiejętności komunikacyjnych, ale także pogłębienie zrozumienia ważnej roli, jaką umiejętności komunikacyjne odgrywają w życiu codziennym. Dokładniej:

• Zdobędziesz narzędzia niezbędne do skutecznego nawiązywania i utrzymywania zdrowych i konstruktywnych relacji z innymi.
• Rozwiniesz i świadomie wykorzystasz podstawowe umiejętności interpersonalne, które stanowią podstawę skutecznej komunikacji i pomogą ci lepiej poznać siebie.
• Staniesz się bardziej doceniany przez otoczenie. Uwrażliwiając ich na komunikację werbalną, niewerbalną czy aktywne słuchanie, sprawisz, że nabiorą oni właściwego nastawienia. W rezultacie twoje relacje z nimi staną się głębsze i bezpieczniejsze.
• Motywujesz innych do nauki i rozwoju. Możesz przekazać te umiejętności swoim współpracownikom i uczniom, poprawiając jakość komunikacji w organizacji i społeczeństwie jako całości.
• Może zapewnić cenne doświadczenie. Szkolenie z komunikacji to nie tylko świetny sposób na naukę, ale także doskonały edukacyjny sposób spędzania czasu. Jest to świetny punkt programu zarówno dla profesjonalnych sesji szkoleniowych, jak i nieformalnych spotkań.

👉 Jakie są twoje główne zadania jako prowadzącego ćwiczenia?

• Podczas prowadzenia ćwiczeń z komunikacji interpersonalnej priorytetem powinno być zapewnienie jasności i zrozumienia zadań wśród uczestników. Upewnij się, że instrukcje są jasne klarowne i wolne od wyjaśniających pytań.
• Zachęcanie do aktywnego uczestnictwa w przyjaznym środowisku przy jednoczesnym zachowaniu odpowiedniej dyscypliny. Szanuj uczestników i dbaj o ich dobro.
• Dostosuj tempo i podejście przywódcze do grupy. Bądź elastyczny w swoim podejściu, ponieważ różne grupy mają różne potrzeby i umiejętności. Obserwuj reakcje uczestników i bądź odpowiednio elastyczny.
• Zachęcaj do interakcji i wspólnej refleksji. Najcenniejsze lekcje często pochodzą z dyskusji i wspólnych doświadczeń uczestników.
• Zwracaj uwagę na bezpieczeństwo emocjonalne uczestników. Niektóre ćwiczenia mogą wywołać trudne emocje i wspomnienia. Bądź gotowy, aby odpowiednio reagować i wspierać uczestników w razie potrzeby.

Komunikacja interpersonalna – ćwiczenia

Ćwiczenie „Helikopter”

Cel: Zrozumienie kluczowych aspektów komunikacji werbalnej i niewerbalnej, promowanie efektywnej współpracy w grupie oraz identyfikacja naturalnych liderów w zespole.

Materiały: pobierz kartki z nazwami maszyn – ćwiczenie Helikopter plik pdf

Przebieg:

1. Podział na zespoły. Prowadzący dzieli uczestników na grupy (3 – 5osobowe).
2. Przydział tematów. Każdy zespół otrzymuje kartkę z nazwą konkretnego urządzenia lub pojazdu, takiego jak traktor, helikopter, kosiarka czy ciężarówka (do pobrania poniżej).
3. Reprezentacja mowy ciała. Zespoły mają za zadanie przedstawić przydzielone im urządzenie wyłącznie za pomocą mowy ciała (bez dźwięku). Ważne jest, aby każdy uczestników zespole stanowił integralną część przedstawianej maszyny, odgrywając konkretne jej funkcje czy części.
4. Odgadywanie. Kiedy jeden zespół prezentuje swoją maszynę za pomocą mowy ciała, drugi zespół stara się odgadnąć, jakie urządzenie jest przedstawiane.
5. Dodatkowe wsparcie. Jeżeli drugi zespół ma trudności z odgadnięciem, po pewnym czasie grupa przedstawiająca może zacząć imitować dźwięki charakterystyczne dla danego urządzenia, aby pomóc w odgadnięciu.

Omówienie dla prowadzącego:

Po zakończeniu ćwiczenia, prowadzący inicjuje dyskusję z uczestnikami, zadając pytania takie jak:

• Jakie były wasze odczucia dotyczące współpracy w zespole podczas tego ćwiczenia?
• Czy wśród was wyłoniła się jakaś dominująca osoba lub naturalny lider? Jak to wpłynęło na przebieg zadania?
• Co sprawiło wam najwięcej trudności podczas tego ćwiczenia?
• Jak oceniacie komunikację niewerbalną w trakcie odgrywania ról?
• Czy napotkaliście jakieś problemy w komunikacji wewnętrznej w zespole? Jakie techniki lub strategie stosowaliście, aby je rozwiązać?

Ćwiczenie “Figury”

Cel: Rozwinięcie umiejętności komunikacji werbalnej, zdolności precyzyjnego przekazywania oraz odbierania informacji, aktywne słuchanie oraz omówienie barier w komunikacji.

Materiały:

• Czysta kartki i długopis dla każdego uczestnika
• Karty z figurami geometrycznymi: KARTA A , KARTA B

Przebieg:

1. Rozpoczęcie ćwiczenia: prowadzący informuje uczestników o przebiegu ćwiczenia, podkreślając, że kluczem jest precyzyjna komunikacja werbalna. Uczestnicy nie są jeszcze zapoznani z zawartością kart z załącznika.
2. Karta A – Opis bez pytań: prowadzący wybiera jednego uczestnika, który otrzymuje do wglądu kartę A z załącznika. Jego zadaniem jest dokładne, werbalne opisanie drugiemu uczestnikowi (lub grupie uczestników) tego, co widzi na karcie. Opisujący musi skupić się na szczegółach: wielkości, kształcie, położeniu figur względem siebie i innych cechach rysunku. Kluczem jest, by uczestnik nie mógł powtarzać swoich instrukcji. Osoby, które mają za zadanie odwzorować rysunek na podstawie słownego opisu, nie mogą zadawać pytań.
3. Karta B – Opis z pytaniami: sytuacja jest analogiczna do poprzedniej, z tą różnicą, że osoba rysująca może zadawać dowolne pytania opisującemu w celu dokładniejszego odwzorowania wzoru. Opisujący musi udzielać odpowiedzi na postawione pytania, ale nie może wracać do poprzednich instrukcji.
4. Konfrontacja: po zakończeniu obu etapów, rysunki są porównywane z oryginalnymi wzorami kart A i B z załącznika. Zastanawiamy się, które z podejść okazało się bardziej efektywne.

Omówienie dla prowadzącego:

Po zakończonym ćwiczeniu, ważne jest, aby uczestnicy mogli się podzielić swoimi doświadczeniami oraz refleksjami. Omówienie skupia się na głębszym zrozumieniu mechanizmów komunikacji niewerbalnej i wyzwań związanych z precyzyjnym przekazywaniem informacji.

• Refleksja indywidualna. Poproś uczestników, aby na chwilę zamknęli oczy i zastanowili się nad tym, co czuli podczas ćwiczenia. Jakie były ich pierwsze reakcje? Czy czuli się pewnie, słuchając instrukcji, czy może byli zdenerwowani i niepewni?
• Elementy pominięte i błędy. Zacznij od omówienia różnic między oryginalnymi kartami a tym, co uczestnicy narysowali. Jakie elementy rysunków zostały najczęściej pominięte? Jakie błędy były najczęstsze? Czy były momenty, w których uczestnicy byli pewni swojego rysunku, ale okazało się, że popełnili błąd?
• Rola aktywnego słuchania. Podkreśl, jak ważne jest aktywne słuchanie w komunikacji. Czy uczestnicy zauważyli różnicę w jakości swojego rysunku, gdy mieli możliwość zadawania pytań? Czy pytania pomogły im zrozumieć instrukcje lepiej?
• Wyzwania w komunikacji jednostronnej. Omów trudności związane z komunikacją jednostronną, kiedy odbiorca nie ma możliwości zadania pytania. Jakie uczucia towarzyszyły uczestnikom podczas tej części ćwiczenia? Czy czuli się bardziej pod presją?
• Dostosowywanie komunikacji. Dyskutuj o tym, jak ważne jest dostosowywanie swojej komunikacji do potrzeb odbiorcy. Czy osoba opisująca rysunek starała się dostosować swój sposób mówienia do grupy, czy może mówiła w ten sam sposób niezależnie od sytuacji?
• Wnioski i zastosowanie w codziennym życiu. Zachęć uczestników do przemyślenia, jak lekcje z tego ćwiczenia mogą być stosowane w codziennym życiu. Gdzie jeszcze mogą napotkać podobne wyzwania komunikacyjne? Jakie strategie mogą zastosować, aby poprawić jakość swojej komunikacji?

Wspólne omówienie pozwala uczestnikom na głębszą refleksję nad doświadczeniem oraz daje im narzędzia, które mogą wykorzystać w codziennym życiu w celu poprawy komunikacji.

Ćwiczenie “Noworodek w kąpieli”

Cel: zrozumienie i dostrzeżenie wyzwań oraz ograniczeń związanych z komunikacją niewerbalną, a także poznanie dynamiki przekształcania przekazu w procesie komunikacji międzyludzkiej.

Materiały: brak

Przebieg:

Ćwiczenie bazuje na idei znanego ćwiczenia „Głuchy telefon”. Na początek jedna osoba zostaje w sali, pozostałe opuszczają pomieszczenie. Ta osoba jest informowana o temacie scenki: „Noworodek w kąpieli”. Możemy podpowiedzieć, co można przedstawić:

1. Przygotowanie kąpieli: wypełnienie wanny wodą, sprawdzanie temperatury, dodawanie ewentualnych płynów czy olejków do kąpieli.
2. Przygotowanie środków pielęgnacyjnych: wybór szamponu, mydła, czy innych niezbędnych produktów; rozkładanie ręcznika, pieluszki oraz ubranka dla noworodka.
3. Czynności pielęgnacyjne: delikatne mycie głowy noworodka, ostrożne przemywanie ciała dziecka, wycieranie noworodka ręcznikiem i ubieranie go.

Kolejna osoba jest wpuszczana do sali. Pierwsza osoba odgrywa scenkę wyłącznie za pomocą gestów, mimiki i mowy ciała, bez użycia jakichkolwiek słów. Na przykład może pokazać, jak ostrożnie i delikatnie obchodzi się z wirtualnym noworodkiem, jak sprawdza temperaturę wody, czy jak aplikuje szampon na wirtualnych włosach dziecka.

Po zakończeniu prezentacji, kolejna osoba odgrywa tę samą scenkę dla następnej osoby, która wchodzi do sali, również bez używania słów. Proces powtarza się, aż ostatnia osoba odgrywa scenkę. Kluczem jest to, że każda osoba odgrywa scenkę bazując tylko na tym, co widziała – bez dodatkowych informacji i bez używania słów.

Omówienie dla prowadzącego:

Po prezentacji ostatniej osoby, prowadzący ujawnia temat scenki i przeprowadza dyskusję. Należy skupić się na następujących aspektach:

• Jasność komunikacji. Czy przekaz był jasny? Które gesty czy postawy były najbardziej zrozumiałe?
• Interpretacja gestów. Czy były momenty, w których uczestnicy interpretowali gesty inaczej niż pierwotny nadawca zamierzał?
• Bariery w komunikacji. Jakie elementy przekazu były najtrudniejsze do zrozumienia? Czy były jakieś gesty, które wywołały dezorientację?
• Efektywność mowy ciała. Jakie gesty czy postawy okazały się najbardziej efektywne w przekazywaniu informacji?

Pytania zarówno dla aktorów, jak i dla obserwatorów mogą skupić się na ich odczuciach, na tym, co działało dobrze, co było problematyczne, oraz na tym, jakie wnioski mogą wyciągnąć na przyszłość w zakresie komunikacji niewerbalnej. Poprzez ten proces uczestnicy uczą się nie tylko o wartości precyzyjnej komunikacji niewerbalnej, ale także o tym, jak ważne jest zrozumienie różnic w interpretacji gestów i mowy ciała w różnych kontekstach kulturowych czy indywidualnych. Ćwiczenie podkreśla, że komunikacja jest procesem dwukierunkowym i obie strony muszą pracować wspólnie, aby osiągnąć wzajemne zrozumienie.

Ćwiczenie „Zwierciadło duszy”

Cel: Ćwiczenie ma na celu rozwinięcie zdolności uczestników do wyrażania i rozpoznawania emocji wyłącznie za pomocą komunikacji niewerbalnej. Poprzez to doświadczenie uczestnicy zrozumieją, jak wiele informacji jest przekazywanych poprzez mowę ciała i jak ważne jest precyzyjne i świadome jej wykorzystywanie.

Materiały: pobierz Kartki z nazwami uczuć plik pdf

Przebieg:

1. Prowadzący dzieli uczestników na 2-3 zespoły.
2. Zespoły losują po jednej kartce z uczuciem i przygotowują się, by przedstawić wybraną emocję bez używania słów, ale za pomocą mowy ciała. Istotnym elementem ćwiczenia jest fakt, że wybrana emocja musi zostać przedstawiona na co najmniej trzy różne sposoby.
3. Kolejno, każda grupa prezentuje swoją interpretację wybranej emocji, podczas gdy pozostałe zespoły obserwują i próbują odgadnąć, jakie uczucie jest przedstawiane.
4. Po zakończeniu prezentacji wszystkich zespołów, uczestnicy wymieniają się swoimi spostrzeżeniami oraz dyskutują nad tym, które interpretacje były najbardziej jasne i które sprawiały trudności w odgadnięciu.

Omówienie dla prowadzącego:

Dyskusja po ćwiczeniu koncentruje się na wyzwaniach i odkryciach uczestników w zakresie komunikacji niewerbalnej. Prowadzący może zadać następujące pytania:

• Odczytywanie emocji. Które emocje były najłatwiejsze do rozpoznania? Które najtrudniejsze i dlaczego?
• Wyzwania w przedstawianiu. Czy były emocje, które były trudniejsze do przedstawienia niewerbalnie niż inne?
• Różnorodność interpretacji. Jakie różne sposoby przedstawienia tej samej emocji zaobserwowaliście?
• Bariery w komunikacji. Jakie elementy mowy ciała mogą wprowadzać w błąd lub być niejednoznaczne w komunikacji uczuć?

Podsumowując, ćwiczenie „Zwierciadło duszy” daje uczestnikom możliwość praktycznego doświadczenia subtelności komunikacji niewerbalnej, zwłaszcza w kontekście wyrażania emocji. Uczestnicy uczą się, że mowa ciała jest bogatym i złożonym językiem, który można wykorzystać do tworzenia głębokich połączeń z innymi.

E-book „Mini Trening Komunikacji Interpersonalnej”

Masz ochotę na więcej wiedzy i praktycznych narzędzi w zakresie komunikacji interpersonalnej? Przypominam, przygotowałam e-book „Mini Trening Komunikacji Interpersonalnej” w formacie pdf. W nim, oprócz ćwiczeń, które już poznałeś, znajdziesz dodatkowe dziesięć zadaniowych wyzwań. W sumie otrzymasz kompleksowy zestaw 15 interesujących i angażujących zadań, które pozwolą Ci rozwijać się w obszarze komunikacji międzyludzkiej. Nie zwlekaj, kliknij e-book i zacznij swoją przygodę z komunikacją na wyższym poziomie!

Lektury warte polecenia:

• Brian Spitzberg, Kevin J Barge, P Shewryn Morreale, Komunikacja między ludźmi, Wydawnictwo Naukowe Pwn, 2015 – KLIK po książkę (mój top!)

• Carol Goman Kinsey, Komunikacja, pozawerbalna. Znaczenie mowy ciała…, Wyd. Studio Emka, 2012   – KLIK po książkę

 

Komunikacja interpersonalna, kolejne ćwiczenie dla Ciebie – jeżeli spodobał Ci się tekst machnij do mnie łapką – zostaw komentarz lub polub na social media np. Facebook, LinkedIn. Za każdy odzew dziękuję!