Język żyrafy i szakala wg M. Rosenberg

Język szakala i język żyrafy to pojęcia, które odnoszą się do sposobu mówienia i komunikowania się z innymi ludźmi. Język szakala wykorzystywany jest często w sytuacjach konfliktowych lub trudnych, gdzie zwykle dominuje krytyka, oskarżenie, ocena, a często również agresja i wrogość. Natomiast język żyrafy to sposób mówienia, który ma na celu budowanie porozumienia, empatii i zrozumienia – idealny z punktu widzenia rozmowy z drugim człowiekiem. Który język częściej wybierasz? Sprawdź, jak prawidłowo go stosować.

NVC 

NVC Nonviolent Communication – tłumaczenie polskie PbP Porozumienie bez Przemocy to metoda komunikacji opracowana przez amerykańskiego psychologa Marshalla Rosenberga. Jest to podejście mające na celu umożliwienie głębokich połączeń między osobami poprzez skupienie się na podstawowych potrzebach ludzkich i uczuciach. NVC jest często nazywane „językiem życia”, ponieważ promuje empatię, zrozumienie i współpracę, zamiast konfrontacji, krytyki czy manipulacji.

Pochodzenie języka żyrafy i szakala

Terminy język szakala i język żyrafy odnoszą się do sposobu mówienia i komunikowania się z innymi ludźmi i wywodzą się z powyżej koncepcji. Pojęcie języka szakala zostało wprowadzone przez Marshalla Rosenberga w jego książce „Nonviolent Communication: A Language of Life”, która opisuje podejście NVC. Rosenberg uważał, że ludzie często korzystają z języka szakala, czyli sposobu mówienia opartego na osądzaniu, krytyce i agresji, co może prowadzić do konfliktów i trudności w komunikacji. Termin języka żyrafy pojawił się później, jako metafora dla pozytywnego sposobu mówienia, który skłania do empatii i współczucia. Ten sposób mówienia odzwierciedla wartości PbP, które stawiają na szacunek dla godności każdej osoby i budowanie pozytywnych relacji międzyludzkich.

Język żyrafy wg Rosenberga

Język żyrafy to pojęcie wprowadzone przez Marshalla Rosenberga, twórcę podejścia NVC (Nonviolent Communication), które opisuje sposób mówienia i komunikowania się z innymi w sposób oparty na empatii i szacunku dla drugiej osoby. Rosenberg uważał, że kiedy mówimy w ten sposób, łatwiej jest nam budować pozytywne relacje międzyludzkie i rozwiązywać konflikty w sposób twórczy i zgodny z wartościami NVC. Język ten jest on osadzony z perspektywy komunikatu „JA”. Język żyrafy jest także nazywany „językiem serca”, ponieważ skupia się na empatycznym słuchaniu i wyrażaniu swoich uczuć i potrzeb w sposób szczery i autentyczny.

Mówienie w języku żyrafy oznacza, że skupiamy się na tych czterech elementach, a nasza komunikacja jest oparta na szacunku dla drugiej osoby, empatii i chęci budowania porozumienia. Rosenberg uważał, że ten sposób mówienia może pomóc w rozwiązywaniu konfliktów, budowaniu pozytywnych relacji i tworzeniu przestrzeni dla współpracy i zrozumienia. Język żyrafy jest oparty na czterech elementach, zwanych „komponentami NVC”. Są to:

1. Obserwacja – mówimy o tym, co widzimy, słyszymy, czujemy i doświadczamy bez dodawania interpretacji, ocen czy osądów. Obserwacja powinna być oparta na faktach, a nie na naszych przypuszczeniach czy interpretacjach.
2. Uczucia – wyrażamy swoje uczucia w odpowiedzi na to, co obserwujemy. Uczucia są naszą reakcją emocjonalną na zdarzenia i sytuacje.
3. Potrzeby – wyrażamy swoje potrzeby, które są podstawowymi ludzkimi wartościami, takimi jak potrzeba bezpieczeństwa, szacunku, uznania, wolności czy zrozumienia.
4. Prośby – wyrażamy prośby, które odpowiadają na nasze potrzeby i które są formułowane w sposób konkretny i pozytywny. Prośby powinny być zgodne z naszymi wartościami i szanować godność drugiej osoby.

Oto kilka przykładów wyrażeń w języku żyrafy Rosenberga:

1. Obserwacja: „Widzę, że nie oddałeś mi pieniędzy, które mi pożyczyłeś.” Uczucia: „Czuję się zaniepokojony i zirytowany.” Potrzeby: „Potrzebuję jasności w naszych umowach i uczciwości.” Prośby: „Czy mógłbyś oddać mi pieniądze do końca tygodnia?”
2. Obserwacja: „Słyszę, że mówisz do mnie w podniesionym tonie.” Uczucia: „Czuję się zraniony i zniechęcony.” Potrzeby: „Potrzebuję szacunku i empatii w naszej rozmowie.” Prośby: „Czy możemy porozmawiać w spokojniejszym tonie?”
3. Obserwacja: „Zauważyłem, że dzisiaj przyszedłeś do pracy później niż zwykle.” Uczucia: „Czuję się niepewny i zaniepokojony.” Potrzeby: „Potrzebuję pewności co do twojej obecności i zaangażowania.” Prośby: „Czy możemy porozmawiać o twoich planach i zaangażowaniu w naszą pracę?”
4. Obserwacja: „Zauważyłem, że ostatnio unikasz mnie i nie odpowiadasz na moje wiadomości.” Uczucia: „Czuję się zmartwiony i zdezorientowany.” Potrzeby: „Potrzebuję jasności i porozumienia w naszej relacji.” Prośby: „Czy możemy porozmawiać o tym, co się dzieje i jak możemy poprawić naszą komunikację?”

Powyższe przykłady pokazują, jak można wykorzystać komponenty NVC (obserwacja, uczucia, potrzeby i prośby) do wyrażania siebie w sposób empatyczny i szanujący dla innych osób. Wyrażanie siebie w języku żyrafy pozwala na budowanie pozytywnych relacji, zrozumienie innych ludzi i rozwiązywanie konfliktów w sposób konstruktywny i twórczy.

Język szakala wg Rosenberga

Język szakala to sposób komunikacji, w którym używa się osądzających, krytykujących i agresywnych wyrażeń, które mogą ranić innych i prowadzić do konfliktów. Jest to język, który skupia się na ocenianiu, winieniu i wyśmiewaniu innych, zamiast na empatii, zrozumieniu i współpracy. Język szakala często jest stosowany w sytuacjach, gdy osoba czuje się zagrożona, sfrustrowana lub zdenerwowana. Wyrażenia szakala często odnoszą się do osoby lub jej zachowań, a nie do faktycznych problemów, które wymagają rozwiązania. To podejście często prowadzi do sporów, zwiększając dystans między osobami i uniemożliwiając rozwiązanie problemów. Język szakala cechuje się perspektywą „TY”.

Oto kilka przykładów wyrażeń w języku szakala:

1. Krytykowanie: „Znowu się spóźniłeś! Jesteś nieodpowiedzialny!”
2. Osądzanie: „Nie ma sensu mówić z tobą, jesteś zbyt głupi, żeby zrozumieć.”
3. Atak personalny: „Tobie zawsze chodzi tylko o siebie. Nie interesujesz się innymi ludźmi.”
4. Groźby: „Jeśli nie zrobisz, co mówię, to będziesz miał poważne problemy.”
5. Przypisywanie intencji: „Robisz to celowo, żeby mnie zirytować.”

Język szakala może prowadzić do eskalacji konfliktów, prowadzić do wzrostu napięcia, urażać uczucia innych ludzi i utrudniać porozumienie, dlatego też zamiast tego, Rosenberg zachęca do używania języka żyrafy, który pozwala na wyrażanie siebie w sposób empatyczny i szanujący dla innych osób.

Jak stosować język żyrafy na co dzień?

Język żyrafy to sposób mówienia, który może być stosowany na co dzień, aby budować pozytywne relacje międzyludzkie, ułatwiać porozumienie i rozwiązywać konflikty. W jaki sposób?

1. Wyrażaj swoje uczucia i potrzeby. Zamiast osądzać innych ludzi, skup się na wyrażaniu swoich uczuć i potrzeb. Na przykład, powiedz „czuję się zaniepokojony/a”, zamiast „jesteś nierozsądny/a”.
2. Używaj języka opisowego. Opisuj sytuację, zamiast ją oceniać. Na przykład, powiedz „zauważyłem/am, że nie dotrzymałeś/aś umowy”, zamiast „nie dotrzymałeś/aś umowy, ponieważ jesteś nieodpowiedzialny/a”.
3. Bądź empatyczny/a. Zainteresuj się uczuciami i potrzebami innych ludzi. Na przykład, powiedz „zrozumiałem/am, że to dla ciebie ważne”, zamiast „co za głupi pomysł”.
4. Słuchaj uważnie. Słuchaj uważnie tego, co mówią inni ludzie, i stawiaj pytania, aby lepiej zrozumieć ich perspektywę.
5. Szukaj rozwiązań, które zadowolą obie strony. Zamiast skupiać się na wygranej dla siebie, staraj się znaleźć rozwiązanie, które będzie satysfakcjonujące dla wszystkich.
6. Ćwicz regularnie. Porozumienie bez Przemocy to umiejętność, która wymaga praktyki. Ćwicz regularnie, aby lepiej opanować język żyrafy i budować pozytywne relacje międzyludzkie.

Wprowadzenie tych wskazówek do swojego codziennego życia może pomóc w poprawie jakości komunikacji i relacji z innymi ludźmi.

Jeśli nadal masz ochotę zgłębiać temat prawidłowej komunikacji zajrzyj do tematu:

• Jak dogadać się z ludźmi? Sposoby komunikacji
• 5 sposobów rozwiązywania konfliktów
• Oraz zapoznaj się z ofertą unikalnego e-booka „Komunikacja międzyludzka. Słuchaj, mów, obserwuj”

 

Bibliografia i lektury warte polecenia:

• • Marshall B. Rosenberg, „Porozumienie Bez Przemocy”, Wyd. Czarna Owca, 2017;  KLIK po książkę

• • Marshall B. Rosenberg, „W świecie porozumienia bez przemocy”, Wyd.Mind, 2013,  KLIK po książkę

• Marshall B. Rosenberg, „Rozwiązywanie konfliktów poprzez porozumienie bez przemocy”, Wyd.Czarna Owca, 2018;   KLIK po książkę

• McKay, Davis, Fanning, Sztuka skutecznego porozumiewania się, GWP – KLIK po książkę 

  

Na koniec mam prośbę – teraz Ty zarządzasz – jeżeli spodobał Ci się tekst machnij do mnie łapką – zostaw komentarz lub polub na social media np. Facebook lub LinkedIn. Za każdy odzew dziękuję 🙂