Rozmowa. Czy ON Cię słucha? Co więcej, czy Ty też to robisz w aktywny sposób? Kiedy rozmówca będzie odbierał nasze starania? Ano wtedy, kiedy będzie przekonany o tym, że wszystko, co mówi, dociera do nas i jest właściwie rozumiane. Gdy rozmówca widzi nasz aktywny odbiór będzie czuł się odpowiednio traktowany, a nasze relacje będą przyjazne. Uzyskasz w ten sposób przychylność i zrozumienie. Zapoznaj się zasadami aktywnego słuchania, by relacje z ludźmi uczynić jeszcze lepszymi.
Ile razy miałaś wrażenie, że mąż Cię nie słucha? A ile razy Ty potakiwałaś, gdy on Ci opowiadał co dziś wielkiego uczynił w pracy? Gdy dziecko streszczało bajkę lub sąsiadka żaliła się na krety w ogrodzie? Część informacji jest Ci po prostu nie potrzebna. A może jednak tak? To Ty filtrujesz. Szczególnie, gdy na czymś Ci zależy. A zależy przecież na kontaktach z rodziną, przyjaciółmi, a nawet z potencjalnymi klientami w pracy. Na współpracy i zrozumieniu. I tak po ludzku też chcemy zostać wysłuchani.
Umiejętność aktywnego słuchania w dużej mierze polega na odpowiedniej komunikacji werbalnej i niewerbalnej. Pozwala wytworzyć poczucie wzajemnego zaufania, akceptacji drugiej osoby taką, jaką jest. Dostarczasz w ten sposób także wsparcia, ponieważ zwierzenie z pewnych problemów może czasem uświadomić naszemu rozmówcy, gdzie tkwi źródło jego trudności. Wyrzucenie z siebie danego problemu zmniejsza napięcie psychiczne i jest źródłem informacji zwrotnych. Wchodzimy w skórę drugiej osoby, możemy prześledzić jej tok rozumowania, sposób myślenia i wnioskowania. To też wiadomości dla nas.
Słuchanie a słyszenie
Słuchanie i słyszenie to dwa różne pojęcia. Słuchanie jest czynnością aktywną, której celem jest uzyskanie treści z wcześniej odebranych dźwięków. Natomiast słyszenie to tylko proces fizjologiczny, polegający na odbieraniu dźwięków z otoczenia. Wychodzi na to, że słuchanie jest związane z podjęciem pewnego wysiłku i zaangażowania, aby zrozumieć i przyjąć to co do nas jest mówione.
Większość ludzi słyszy bez zarzutu, ale nie angażuje się w proces słuchania. Po prostu nie słucha.
Przez co nie potrafi przytoczyć, opowiedzieć o temacie usłyszanym podczas rozmowy albo wystąpienia.
Czym jest aktywne słuchanie?
Aktywne słuchanie jest kompetencją miękką, a taką umiejętność możesz wciąż doskonalić. Tak samo, jak Twój partner 😉
Aktywne słuchanie to proces w skutecznej komunikacji. Umożliwia nie tylko zdobycie informacji, ale także poznanie punktu widzenia rozmówcy oraz daje szanse na stworzenie relacji opartej na wzajemnym szacunku, zaufaniu i empatii.
Aktywne słuchanie jest umiejętnością, która charakteryzuje nie tylko dobrych słuchaczy, ale także dobrych mówców i liderów grup. Podążanie za tokiem myślenia osób, z którymi rozmawiamy, otwartość na ich poglądy i emocje pozwala efektywnie gromadzić wiedzę, osiągać lepsze wyniki w pracy, a także budować wartościowe relacje. I wbrew pozorom wcale nie jest łatwe.
Jak za tym rozmawiać? Co jest ważne, aby zostać zrozumianym?
- utrzymywanie kontaktu wzrokowego
- zwrócenie się w stronę rozmówcy
- delikatne zachęcanie do kontynuowania wypowiedzi
- przejawianie zainteresowania tym, co mówi nasz rozmówca (np. odpowiednią gestykulacją i mimiką)
- zadawanie dodatkowych pytań
- krótkie powtarzanie niektórych elementów wypowiedzi rozmówcy, czyli parafrazowanie (techniki słuchania)
- powstrzymanie się od komentowania, udzielania rad (czasem niewykonalne? 😉 )
- wyrażanie tolerancji i cierpliwość
- nieprzerywanie i nierozpraszanie rozmówcy jego wypowiedzi
No dobrze, to dlaczego jestem nierozumiana? Najczęstsze błędy aktywnego słuchania:
- wtrącanie się do wypowiedzi rozmówcy
- stałe komentowanie
- nagłe przechodzenie na inny temat
- okazywanie znudzenia lub obojętności wobec tematu rozmówcy
- brak koncentracji
- ocenianie rozmówcy
Jak okazać zainteresowanie?
- stosuj pytania otwarte czyli co, kto, po co, dlaczego
- słuchaj rozmówcy uważnie, ale również zwracaj uwagę na wszystkie informacje, które dostarczają ci wiedzy o nim
- bądź sobą, pokaż się i ujawniaj niektóre informacje o sobie; pozwolisz zorientować się rozmówcy czy jesteś zainteresowana rozmową i jaki jest twój stosunek do tego, o czym rozmawiacie.
Przykładowe techniki aktywnego słuchania (niebawem wpis z dokładnym opisem technik):
- parafrazowanie
- klaryfikacja
- zadawanie pytań
- odzwierciedlanie uczuć
- dzielenie się własnymi uczuciami
- potakiwanie
- zachęcanie do dalszej wypowiedzi
Informacje zwrotne, czyli pokaż swoją reakcję na otrzymany komunikat
Jak przekazywać informacje zwrotne?
- powiedz o swoich odczuciach na dany temat, ale nie oceniaj
- nie narzucaj swoich poglądów
- podaj fakty
- unikaj uogólnień typu „ty zawsze”, bądź konkretna
- pokazuj co można zmienić w temacie, to, na co rozmówca ma wpływ
Jak przyjąć informację zwrotną?
- czy jest to miłe, czy nie – słuchaj bez natychmiastowego zaprzeczenia i odrzucania.
- w razie potrzeby potwierdź wypowiedź
- w przypadku obiekcji lub wątpliwości poproś o wyjaśnienie treści, nie wyciągaj pochopnych wniosków
Czy powyższe to s(ł)ucha teoria? Oczywiście, ale bez niej nie będziesz mogła praktykować. Aby zacząć coś robić dobrze, musisz poznać pewne podstawy. Dlatego już teraz sprawdź techniki aktywnego słuchania wraz z codziennymi przykładami. Posłuchaj mnie kolejny raz 🙂
Zaproponuję także tekst o Twoich czworo uszu. Sprawdź swoje ucho – rzeczowe, drażliwe, terapeutyczne i apelowe.
Lektury warte polecenia:
- Nęcki Z., Komunikacja międzyludzka. Kraków, Wydawnictwo Profesjonalne Szkoły Biznesu
- Brian Spitzberg, Kevin J Barge, P Shewryn Morreale, Komunikacja między ludźmi, Wydawnictwo Naukowe Pwn, 2015 – KLIK po książkę (mój top!)

- Carol Goman Kinsey, Komunikacja, pozawerbalna. Znaczenie mowy ciała…, Wyd. Studio Emka, 2012 – KLIK po książkę

- Beata Rzepka, Efektywna komunikacja w zespole, Wyd.Edgard, 2014 – KLIK po książkę

- Stewart J., Mosty zamiast murów Podręcznik komunikacji interpersonalnej, 2008, PWN Warszawa – KLIK po książkę
taniaksiazka.pl
Jeżeli wysłuchałaś aktywnie, poproszę Cię o wyrażanie własnego zdania – machnij na Facebook lub uzewnętrznij się w komentarzu. Za każdą reakcję dziękuję 🙂
08/11/2017 o 07:14
[…] znać w komentarzu jak Ci poszło ? Jestem bardzo ciekawa Waszych doświadczeń, a na temat aktywnego słuchania świetny post opublikowała Katarzyna Płuska na swoim blogu Miękko o […]
20/10/2017 o 11:57
Staram się sluchać aktywnie…Choć przyznam, że gdy mój mózg jest zmęczony to wielkie wyzwanie
21/10/2017 o 13:33
Dorota też tak mam 😉
19/10/2017 o 19:00
Świetny wpis! To prawda, że aktywne słuchanie odgrywa bardzo ważną rolę w komunikacji – na każdym poziomie, czy to pary, grupy, czy społeczności. Bez tego niemożliwym byłoby zrozumienie i…. porozumienie.
Akurat dzisiaj byłam w Katowicach na warsztatach prowadzonych przez prof. Jerzego Bralczyka pt. „Jak mówić, by dobrze mówić.” Pomimo „mówienia” w tytule, było też dużo o aktywnym słuchaniu 🙂 te warsztaty są organizowane przez profesora co pewien czas w różnych miastach, więc warto śledzić i się zapisać. Niezapomniane przeżycie i solidna dawka praktycznej wiedzy 🙂 Pozdrawiam!
21/10/2017 o 13:36
Dana ja z przyjemnością też kiedyś posłucham wykładu prof. Bralczyka. A aktywne słuchanie, tak jak piszesz to klucz do wzajemnego zrozumienia 🙂 Dziękuję. pozdrawiam 🙂
19/10/2017 o 18:56
Ja też mam problem z kontaktem wzrokowym, tym bardziej jak ludzie nieumiejętnie”świdrują” wzrokiem. Czasem staje sie to malo komfortowe. Bardzo ciekwy artykuł i fajna strona!
21/10/2017 o 13:37
Magda he dobrze to ujęłaś – jak oczy świdrują w każdą stronę, tylko nie tam, gdzie trzeba 😉 Dziękuję! Pozdrawiam
19/10/2017 o 18:55
Jeju po całym dniu z dziećmi jestem marną słuchaczką. Mąż poznaje kiedy się wyłączam bo uruchamiam funkcję fatywną i dużo achuję ??
21/10/2017 o 13:37
Hmm mój jest mistrzem wyłączania się 😉 🙂
19/10/2017 o 18:52
Jeju… ja to wieczorami jestem wyjątkowo marną słuchaczką. Mąż poznaje kiedy się wyłączam, bo od razu uruchamiam funkcję fatywną i dużo achuję ???
19/10/2017 o 18:33
Szczerze mówiąc to bardzo nie lubię, gdy mąż mnie parafrazuje, bo oczekuje jego zdania, jego stanowiska, a odbieram to jako najczęściej zrzucanie odpowiedzialności na mnie 😛 Wydaje mi się, że najlepsze ćwiczenie to rozmawiać, rozmawiać, rozmawiać 🙂
24/10/2017 o 10:17
Ale popatrz, On dopytuje, słucha Cię i chce się dokładniej dowiedzieć o co Ci chodzi? No po tym, powinien już odpowiedzieć. Byle tylko parafraza nie była, po co drugim zdaniu 😉
19/10/2017 o 18:21
Uczyłam się o tym na studiach 🙂
19/10/2017 o 18:21
Ojej świetny wpis 🙂 Ja z reguły jestem bardzo skupiona i dużo rzeczy przy okazji analizuje wzrokiem, gesty, ruchy 🙂
19/10/2017 o 18:13
To jest jedna z kilku rzeczy, których nauczyło mnie korpo ? I bardzo mu za to dziękuję , bo zawsze jak czymś się zajmuję, a ktos coś do mnie mówi to walę prosto z mostu „nie słucham Cię teraz”. Kiedy skończę czynność, która pochłaniała cała moją uwagę, pierwsze co robię to pytam co ta osoba miała mi do powiedzenia i zapewniam, że chętnie teraz posłucham ?
19/10/2017 o 18:03
Świetny wpis. Ja raczej mam problem z kontaktem wzrokowym. Mam wrażenie, że to przytłacza.. A jak ktoś się tak we mnie wpatruje to mam wrażenie, że patrzy na mnie jakiś psychopata 😀